< Terug naar het overzicht

Het doorbreken van juridische drempels voor natuurinclusieve landbouw

Steeds meer boeren willen op een natuurinclusieve manier werken, maar lopen daarbij tegen diverse juridische obstakels aan. Dit blijkt uit een rapport van Partners for Innovation, opgesteld in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) in het kader van LIFE IP All4Biodiversity. Het rapport beschrijft niet alleen deze knelpunten, maar biedt ook concrete oplossingen om natuurinclusieve landbouw beter te faciliteren.

 

Juridische obstakels belemmeren groei

Momenteel werkt ongeveer 15% van de Nederlandse boerenbedrijven in meer of mindere mate natuurinclusief. Dit betekent dat zij bij hun bedrijfsvoering rekening houden met biodiversiteit, natuurbeheer en bodemgezondheid. Desondanks stuiten zij op regelgeving die verdere verduurzaming bemoeilijkt. Enkele van deze barrières zijn:

  • Het aanleggen en gebruiken van landschapselementen zoals boomgaarden en hagen kan in strijd zijn met de agrarische bestemming.

  • De verplichting om gekapte bomen of struiken op exact dezelfde locatie te herplanten.

  • Beperkte mogelijkheden om predatoren te beheersen.

  • Beperkingen op het baggeren in specifieke gebieden.

  • Conflicten met waterschappen bij het streven naar een nattere bodem.

  • Machtige 'grondkamers' die verduurzaming in pachtcontracten belemmeren.

  • Mestwetgeving, zoals verplichte mestinjectie, die biodiversiteit en bodemkwaliteit negatief beïnvloedt.

 

Oplossingen binnen handbereik

Gelukkig zijn er manieren om deze belemmeringen aan te pakken. Het rapport biedt op basis van juridisch onderzoek en gesprekken met provinciale medewerkers diverse oplossingsrichtingen, waaronder:

  • Afspraken maken met waterschappen om natuurinclusieve maatregelen beter in te passen.

  • Het aanpassen van omgevingsverordeningen in overleg met provincies.

  • Hervorming van de pachtwetgeving en het opnemen van duurzame criteria in pachtcontracten.

  • Het toepassen van alternatieve bemestingstechnieken of het verruimen van wettelijke mogelijkheden hiervoor.


Voor een volledige juridische onderbouwing en praktijkvoorbeelden uit verschillende provincies kan je het onderstaande rapport raadplegen.
 

LEES HIER HET COMPLETE RAPPORT

Bijlage 1 proposal for a multistakeholder process

Bijlage 2 recommandations and best practises

Bijlage 3 samenvatting interviews juristen wetten

Bijlage 4 rapport omgevingswet 2025

Bijlage 5 rapport pachtwetgeving

Bijlage 6 rapport meststoffenwet 

Bijlage 7 rapport natuurwetgeving

Wil je meer informatie over dit onderzoek? Neem dan contact met ons op via info@samenvoorbiodiversiteit.nl.

Gerelateerde updates

Nieuwe onderzoeksresultaten gepresenteerd op symposium Klimaatadaptief Bermbeheer

Afgelopen dinsdag, 22 april, vond op de Wageningen Campus het symposium "Klimaatadaptief Bermbeheer" plaats. Tijdens dit evenement presenteerden onderzoekers van Wageningen Universiteit nieuw wetenschappelijk onderzoek dat aantoont hoe klimaatverandering de functionaliteit van bermen beïnvloedt, met name op het gebied van bermbranden en biodiversiteit. De onderzoekers benadrukten hoe een goed afgestemd maaibeheer deze negatieve effecten kan verminderen.

Lees meer

Aan de slag met Basiskwaliteit Natuur: ontdek de Toolbox voor Biodiversiteit

Om Overheden en (natuur)organisaties te ondersteunen bij het realiseren van een Basiskwaliteit Natuur, hebben Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel, Vogelbescherming Nederland en het ministerie van LVVN een toolbox ontwikkeld. Hierin staan praktische tips, instrumenten, voorbeelden over hoe je met Basiskwaliteit Natuur aan de slag kunt gaan. Heb jij de toolbox al ontdekt?

Lees meer

Start subsidieaanvraag aanleg landschapselementen

De ambitie van het Aanvalsplan Landschap is helder: het landelijke gebied moet voor ten minste 10% uit landschapselementen bestaan. Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel heeft deze visie stevig op de beleidsagenda gezet en nu is het tijd om concrete stappen te zetten. We roepen organisaties op om samen landschapselementen aan te leggen. Meld je project nu aan en help het landschap versterken!

Lees meer

LIFE IP GrassBirdHabitats – A new strategy for meadow bird conservation

On November 14th, the webinar ‘Collaboration with farmers – Uniting viable farming practices with nature conservation’, organised by LIFE IP All4Biodiversity and the Delta Plan for Biodiversity Restoration, took place. Seventy interested people joined the international webinar to learn more about this specific topic. Several LIFE IP programmes shared their findings in their search to improve nature quality in and around Natura2000 areas and beyond, whilst providing a viable and practical business model for farmers. Below you can read the report on the presentation about LIFE IP GrassBirdHabitats.

Lees meer

BoerenNatuur and the Dutch ANLM scheme – A Collective Approach to Agricultural Nature Management

On November 14th, the webinar ‘Collaboration with farmers – Uniting viable farming practices with nature conservation’, organised by LIFE IP All4Biodiversity and the Delta Plan for Biodiversity Restoration, took place. Seventy interested people joined the international webinar to learn more about this specific topic. Several (LIFE IP) programmes shared their findings in their search to improve nature quality in and around Natura2000 areas and beyond, whilst providing a viable and practical business model for farmers. Below you can read the report on the presentation about BoerenNatuur (FarmersNature).

Lees meer

LIFE IP Natureman – Farmers as nature managers

On November 14th, the webinar ‘Collaboration with farmers – Uniting viable farming practices with nature conservation’, organised by LIFE IP All4Biodiversity and the Delta Plan for Biodiversity Restoration, took place. Seventy interested people joined the international webinar to learn more about this specific topic. Several LIFE IP programmes shared their findings in their search to improve nature quality in and around Natura2000 areas and beyond, whilst providing a viable and practical business model for farmers. Below you can read the report on the presentation about LIFE IP Natureman.

Lees meer