Donkse Laagten

Natuurgebied De Donkse Laagten ligt in de prachtige Alblasserwaard: een groen, waterrijk gebied in de provincie Zuid-Holland. Dit oer-Hollandse polderlandschap is van natuurhistorische waarde. Natuur en landbouw liggen dicht bij elkaar en dat maakt het gebied ook kwetsbaar. De boerengemeenschap van de Alblasserwaard zet zich in voor  toekomstbestendige landbouw en onderzoekt de mogelijkheden voor een beter evenwicht in natuur en landbouw.

Waarom een pilot in De Donkse Laagten?

De Donkse Laagten is voor vogels een aantrekkelijk foerageer- en rustgebied. Tegelijk is het een energiek en initiatiefrijk gebied als het gaat om duurzaam boeren. Aan de voordelen van een samenhangende aanpak voor landbouw en natuur twijfelt niemand. Uiteraard leven er vragen, zoals: welk effect heeft deze aanpak op de natuur? Wat vraagt het van de boeren in de dagelijkse praktijk? En hoe ziet het agrarisch verdienmodel er uit?

In de Alblasserwaard leeft de intentie om te werken aan een wereld met meer ruimte voor planten, insecten en weidevogels. Boeren, Staatsbosbeheer, het Agrarisch Collectief Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling, Waterschap Rivierenland en de provincie Zuid-Holland gaan samen op zoek naar kansrijke maatregelen om natuur en landbouw nog meer en sneller in evenwicht te brengen. Bijvoorbeeld met een hoger waterpeil en het afremmen van bodemdaling. Daarmee maken de boeren in dit relatief kleine natuurgebied het verschil.

Ook gaan we aan de slag met het verbeteren van de natuurkwaliteit via hydrologische maatregelen tegen bodemdaling en voor het vergroten van het broedgebied voor weidevogels. In het veld ziet dat er als volgt uit:

• Aanleg pompgestuurde waterinfiltratie voor biodiversiteit
  Een pompgestuurd infiltratiesysteem houdt het veen nat en voorkomt bodemdaling. Binnen de pilot wordt onderzocht hoe dit systeem het beste kan worden ingezet om maximale winst voor biodiversiteit te bereiken.
• Omzetten drijfmest naar stalmest voor beter bodemleven
  In de pilot “van drijfmest naar stalmest” wordt met een eenvoudige aanpassing een bestaande stal omgezet naar een systeem waarmee vloeibare mest een meer vaste substantie krijgt. Dat is beter voor het bodemleven en de bodemstructuur.
• Stimuleren gefaseerd maaibeheer voor groei en bloei
  Gefaseerd maaien is een maaimethode die de bodem en planten spaart en op die manier meer ruimte geeft om te groeien en te bloeien.
• Enthousiasmeren project Prachtsloot voor natuurkwaliteit
  Een prachtsloot is een biodiverse sloot, die een leefomgeving biedt voor veel planten en dieren. De regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden kent één van de hoogste, zo niet de hoogste slootdichtheid van Nederland. In deze pilot beheren boeren sloten met als doel de biodiversiteit te verhogen in het agrarisch gebied.

Wat gaan we doen?

Boeren, Staatsbosbeheer, het Agrarisch Collectief Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling, Waterschap Rivierenland en de provincie Zuid-Holland werken op de volgende manier aan het beantwoorden van deze belangrijke vragen.

• Onderzoek: samenwerking met de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling biedt kennis en inzicht op het gebied van biodiversiteit.  De Cirkel neemt in haar lopende onderzoekstrajecten onderzoeksvragen uit de pilot Donkse Laagten mee. Ook Wageningen Universiteit en Research (WUR) en Naturalis zijn hierbij betrokken.
• Ontwikkeling verbetering natuurkwaliteit: hoofdopgave is het verbeteren van de biodiversiteit en de natuurkwaliteit. Dat wordt aangepakt met hydrologische maatregelen tegen bodemdaling en het vergroten van het broedgebied voor weidevogels. Gecombineerd met de ontwikkeling van een economisch goed passend perspectief voor de boeren.
• Delen van resultaat en kennis: de resultaten van de inspanningen worden nauwgezet gevolgd door de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling en het living lab Alblasserwaard De opgebouwde kennis wordt gedeeld door samen te werken met onderwijsinstellingen in de regio zoals Yuverta en aan te sluiten bij bestaande cursussen van bijvoorbeeld Blauwzaam en Staatsbosbeheer.

Meer weten?

Neem dan contact op met Sjoerd Steenbergen van Provincie Zuid-Holland via sph.steenbergen@pzh.nl.