Op bezoek bij… pilot Brummen!

All4Biodiversity is een zesjarig programma met als doel om de kwaliteit van natuurgebieden in Nederland te verhogen. We willen dit doel bereiken door het doen van onderzoek en het testen van maatregelen in pilots. In totaal zijn er zeven pilots die elk kansrijke maatregelen in kaart brengen om de natuurwaarden in en rondom Natura 2000-gebieden te verhogen. We delen graag meer over de pilots, want hoe staat het nu met de natuur daar? Welke onderzoeken worden er uitgevoerd en wat vinden we aan biodiversiteit in het gebied? Deze keer nemen we je mee naar pilot Brummen in Gelderland!

Europees Natura 2000-netwerk

Brummen ligt in de Zuidelijke IJsselvallei in Gelderland. Bijzonder in dit gebied is het gevarieerde landschappelijke verloop. Het hoge deel op de Veluwe gaat over via landgoederengebied naar de uiterwaarden van de IJssel. Dit landschap is rijk aan allerlei soorten ecosystemen en heeft daarmee een rijke biodiversiteit. Vanwege hun grote natuurwaarden zijn zowel de Veluwe, het landgoederengebied als de uiterwaarden onderdeel van het Europese Natura 2000-netwerk. 

Biodivers Brummen

In Brummen komen verschillende bijzondere natuurtypen voor zoals blauwgrasland en hardhoutooibos. Daarnaast vormen de beekdalen belangrijke leefgebieden voor onder andere de kamsalamander, ijsvogel, ijsvogelvlinder en de moerassprinkhaan. De soorten komen hier nog steeds voor, maar staan door de afwaterende werking van het hydrologisch systeem wel onder druk. 

Uitdagingen in het landschap

Door onder andere het verdwijnen van landschapselementen, gangbare bemesting en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen staat de natuur onder druk. Dit heeft zijn weerslag op de bodem en het water in het gebied. Om het tij te keren, zijn samenwerking en natuurinclusieve landbouw de oplossing. Daarmee kan herstel van het hydrologische systeem en groenblauwe dooradering (zoals heggen, houtwallen en plassen) worden gerealiseerd.

Dat betekent ook dat de agrariërs extensiever zouden moeten kunnen werken. Dit brengt wel veel uitdagingen met zich mee, zoals de betaalbaarheid en de beschikking over voldoende grond, het verbeteren van de waterkwaliteit en kwantiteit en het aanleggen en beheren van groenstructuren. Ook het verbeteren van kennis over natuur en natuurinclusieve landbouw bij de gebruikers verdient veel aandacht.

Samenwerken met de boer

De provincie Gelderland wil zoveel mogelijk agrariërs in de overgangsgebieden van Natura 2000 laten omschakelen naar natuurinclusieve landbouw in het kader van de Gelderse Stikstof Maatregelen. Hiervoor zijn een gebiedsplan én natuur inclusieve bedrijfsplannen nodig.

Met 40 agrariërs in het gebied werken we daarom in groepen aan deelplannen die we samenvoegen tot een groter plan. Hierin staan de mogelijkheden die agrariërs (samen met andere partijen) hebben om natuur inclusieve doelen te bereiken en wat daarvoor nodig is. Het gaat om systeemherstel en een goed verdienmodel voor de agrariër. Ideeën uit het gebied moeten passen binnen de kaders vanuit de provincie.

Praktijkbijeenkomsten

Voor de Brummense agrariërs die de overstap willen maken naar natuurinclusieve landbouw of daar meer van willen weten, organiseert de pilot regelmatig veld- en praktijkbijeenkomsten. De bijeenkomsten hebben als doel samen te leren en inspiratie op te doen. Denk aan onderwerpen als gezond bodembeheer, kruidenrijke graslanden, agrarisch natuurbeheer, compostering of het telen van alternatieve gewassen.

De bijeenkomsten zijn los van elkaar te bezoeken en voor iedereen toegankelijk. Uit de bijeenkomsten kunnen praktijkvragen of een experimentbehoefte voortkomen. Deze kunnen in de vorm van pilots verder worden onderzocht.

Uitdaging in het proces

Het blijkt een uitdaging om de mogelijkheden en behoeften vanuit de agrariërs zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de kaders gesteld vanuit de overheid voor ecologisch systeemherstel. Dit op elkaar afstemmen is een geleidelijk en niet lineair proces, waarbij veel over en weer afgestemd moet worden. Hierbij is de grote uitdaging om boeren om tafel te houden in het momenteel steeds veranderende speelveld. Naast de wet- en regelgeving ligt de uitdaging ook bij financiële afhankelijkheid en het feit dat niet alle ketenpartners goed op elkaar afgestemd zijn zoals afnemers, retail en voerleveranciers.

Kansen voor natuur inclusief

Gelukkig valt ook op dat veel agrariërs al bezig zijn met natuurinclusieve landbouw op hun bedrijf. Veel agrariërs zijn geïnteresseerd om hun kennis en handelen op dit gebied te vergroten. Ze zijn vooral opzoek naar praktisch toepasbare mogelijkheden die passen bij hun eigen bedrijfsvoering. Boeren zien de noodzaak en urgentie en willen aan de slag met natuurinclusieve landbouw.

Meer weten?

Ga dan naar de pagina van pilot Brummen of neem contact op met Florette Reijman van de provincie Gelderland via f.reijman@gelderland.nl. Meer lezen over Brummen in het nieuws? Bekijk hier wat er eerder over de omgeving in het nieuws verscheen!