René verving koeien door notenbomen: ‘’We planten nu bomen waar onze kinderen profijt van hebben”

Op tal van plekken in Nederland wordt gewerkt aan biodiversiteitsherstel. De kennis die uit deze projecten voortkomt of juist hiervoor nodig is, is echter vaak erg versnipperd of moeilijk vindbaar. In de Toolbox voor Biodiversiteit wordt deze kennis van over het hele land samengebracht en onderverdeeld in vier thema’s: verdienmodellen, gebiedsgerichte samenwerking, monitoring en biodiversiteit in de praktijk vergroten. De Toolbox wordt continu aangevuld en voorzien van nieuwe updates. De komende periode zetten we een tool, praktijkvoorbeeld of artikel uit de Toolbox in de spotlight. Deze keer nemen we je mee naar melkveehouder René Lubberdink in Barchem!

 

Van koeien naar agroforestry

René ontvangt ons op zijn boerderij in Barchem, gelegen tussen de weilanden en andere in de Achterhoek. Al van jongs af aan heeft René hart voor de natuur. Ook in zijn werk is hij bewust bezig met zijn omgeving. Vol passie vertelt hij over zijn bedrijf en zijn visie voor de toekomst. ‘’In 1998 namen mijn vrouw en ik de boerderij van de familie mijn vrouw over die al sinds 1908 bestaat’’, vertelt René. ‘’Toentertijd bestond de boerderij voornamelijk uit melkvee. Na enkele succesvolle jaren brak in 2015 een moeizame periode aan. Door het fosfaatrechtenstelsel kwamen we in een spagaat terecht en moesten er keuzes gemaakt worden over het voortbestaan van het bedrijf.’’

Al snel begon René na te denken over andere manieren van boeren. Hij zag de effecten van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies om zich heen en voelde de urgentie om meer samen te werken met de natuur. Bewust maakten hij en zijn vrouw de keuze om zich in te zetten voor de toekomst van volgende generaties: “We gaan over ons leven heen kijken”.

In die tijd maakte René via een artikel van LTO kennis met notenteelt. Hij begon zich te verdiepen en kwam in contact met CropEye, een netwerkorganisatie die hem nog kon leren over notenteelt. Geïnspireerd door deze inzichten én door invoering van het fosfaatrechtenstelsel maakten ze in 2018 de omslag. ''We verkochten een groot deel van onze koeien en fosfaatrechten en startten met agroforestry. Nu, vijf jaar later, beslaat onze boerderij 40 hectare waarvan 1 hectare notenbomen.’’

René vertelt dat ze hierbij gebruik maken van wel zes verschillende soorten notenbomen. Deze variatie zorgt ervoor dat de bomen beter bestand zijn tegen plagen. Ze bieden onder andere voor beschutting en nestgelegenheden voor vogels en voedsel voor allerlei soorten. Daarnaast dienen de bomen als buffer voor het opvangen van nutriënten in het water. Dit alles zorgt uiteindelijk voor een hogere biodiversiteit op het bedrijf.

Wat is agroforestry?
Agroforestry is een landbouwsysteem waarbij akkerbouw of veeteelt gecombineerd wordt met het telen van meerjarige houtige soorten. Het toevoegen van bomen aan een landbouwsysteem kan nieuwe producten en diensten leveren. Bomen zorgen onder andere voor de bescherming van de bodem tegen weersomstandigheden, het verbeteren van de bodemstructuur en vochthuishouding, het vastleggen van koolstof, het ondersteunen van natuurlijke plaagbestrijders en het bevorderen van de biodiversiteit. In een agroforestrysysteem kunnen noten en fruitbomen worden gebruikt of boomsoorten voor de houtproductie.

Lees meer op de website van Agroforestry Netwerk Nederland

Boeren voor biodiversiteit

Naast agroforestry is René bezig om ook op andere manieren zijn bedrijf in te richten. Zo hebben ze inmiddels een grote moestuin waar ze zelf groente telen. Zelfs zoveel dat ze een deel verkopen aan bewoners in de omgeving. ‘’Ook hebben we in samenwerking met jagers en vrijwilligers bloemrijke stroken en natuurvriendelijke oevers rondom de boerderij aangelegd’’, vertelt René. ‘’Verder hebben we wilgen aangeplant, houtwallen opgericht en poeltjes aangelegd. Dit alles om de biodiversiteit te vergroten, met de patrijs als icoonsoort.’’

Samen met IVN wordt de flora en fauna in het gebied regelmatig gemonitord. ‘’Al na een jaar zagen we veel meer insecten en vogels rondom de boerderij. Zo vonden we bijvoorbeeld de meeste nachtvlinders in de buurt van de notenbomen.’’

 

Hoe maak je de omslag?

Voor een deel van de projecten heeft René subsidie ontvangen van de provincie. Maar zelf hebben ze ook veel geïnvesteerd in deze andere manier van boeren. René laat ons het plan voor zijn bedrijf zien dat hij samen met Stichting Natuur in de Graafschap heeft opgesteld. De titel is toepasselijk: ‘Omdenken in landgebruik’. René vertelt dat het niet alleen gaat om een andere manier van denken, maar ook een andere manier van kijken. “Je moet de natuur zien en er echt weer wat mee krijgen.”

René merkt dat niet alle boeren hier mee bezig zijn. Daarom is het creëren van bewustzijn essentieel. Als tip geeft hij mee om echt op zoek te gaan naar jouw eigen connectie met de natuur. Zo hoopt hij dat er meer bewustzijn ontstaat over het belang van natuur en de weg naar een andere voedselstrategie. Ook kost het lef om over de lange termijn na te denken. “We planten nu bomen waar onze kinderen profijt van zullen hebben”.

 

Op naar de toekomst

Met deze visie blijft René in de toekomst doorgaan. Door klein te beginnen en te blijven experimenteren komt hij steeds meer te weten over het profijt van samenwerken met natuur. Hij is dan ook van plan om de moestuin en notenteelt uit te breiden en te blijven zoeken andere manieren van boeren. Uiteindelijk is zijn doel om volledig zelfvoorzienend te zijn.

 

Meer weten?

Wil je meer weten over dit project? Neem dan contact op met René Lubberdink via 06 - 23 52 35 89. Benieuwd hoe jij aan de slag kunt met biodiversiteit? Neem dan een kijkje in onze Toolbox!

Ga naar de Toolbox