Gebiedsgericht Werken: lesson's learned

Fotocredits: Pixabay

Op vrijdag 5 april organiseerden LifeIP All4Biodiversity en Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel het evenement ‘Gebiedsgericht Samenwerken’ op het provinciehuis in Friesland. Naast een inspirerend ochtendprogramma, stond de middag in het teken van verschillende workshops en een excursie. De provincies Gelderland, Friesland en Limburg gaven invulling aan één van de workshops waarin zij hun ervaringen deelden over gebiedsgericht werken.  

Florette Reinman (Provincie Gelderland), Anne Meijer (Provincie Friesland) en Guido Steinbuch (Provincie Limburg) zijn alle drie betrokken bij de verschillende pilotgebieden van LIFE-IP All4Biodiversity. Tijdens de workshop ‘Gebiedsgericht Werken’ schetsen zij een beeld van de projecten en hoe zij daarin gebiedsgericht werken aanpakken. Al snel wordt duidelijk dat de verschillende gebieden ieder hun eigen uitdagingen kennen. 

Heuvelland van Limburg 

Guido Steinbuch neemt ons mee naar het Heuvelland van Limburg. Dit gebied staat voor de nodige uitdagingen zeker wat betreft wateroverlast, maar ook omdat er in de omgeving veel wordt gespoten op de akkers wat voor veel uitspoeling zorgt. Uiteraard is het de ambitie om dit te verminderen. Guido Steinbuch laat zien dat er een goed uitgewerkt plan van aanpak voor het gebied is uitgewerkt. Helaas gooien covid19, personele wisselingen en herprioritering vanuit de overheid roet in het eten. Bij de provincie merken ze dat veel veehouders gebruik maken van de beschikbare uitkoopregelingen. Hierdoor wordt veel grasland opgekocht en ingezet voor akkerbouw, wat steeds meer uitspoeling en erosie tot gevolg heeft.   

Opzoek naar aansluiting 

Vanuit Limburg reizen we door naar het noorden, naar Schiermonnikoog. Daar staat de provincie voor hele andere uitdagingen. Een gedeelte van de dijken en duinen voldoen niet aan de hoogwater veiligheidseisen. Werkzaamheden die hier verandering in aan moeten brengen bieden meteen mooie meekoppelkansen, immers als er toch ergens gewerkt wordt is het fijn als het meerdere doelen dient. Anne Meijer loopt echter hierin tegen een aantal uitdagingen aan. Een groene dijk wordt door de bewoners gewaardeerd, maar dan loopt men wel tegen de wet- en regelgeving van Natura2000 gebieden aan. Het verhogen van de dijk staat niet in de plannen van RWS en de mogelijkheden om duurzame energie op het eiland op te wekken sluit niet aan bij de wensen van de bewoners.  

Gebiedsperspectief voor individuele bedrijfsplannen 

Als laatste reizen we naar Gelderland af. Daar is een mooi plan ontwikkeld om natuurinclusieve landbouw te stimuleren. Daarin wordt breder gekeken naar alleen het projectgebied doordat de hele bedrijfsvoering van de agrariërs wordt meegenomen en niet allen naar de percelen die in het projectgebied liggen. Veel individuele gesprekken, werkbijeenkomsten en leerbijeenkomsten hebben geleid tot een gebiedsperspectief voor natuurinclusieve landbouw dat is doorvertaald in de individuele bedrijfsplannen. Een prachtig resultaat! Maar toen Florette Reinman aan de gebiedsoffertes wilde gaan werken bleek dat het geld dat zij hiervoor bestemd had niet hiervoor ingezet kon worden.    

Oplossingen

Elk van de drie provincie legde zo hun dilemma voor aan de zaal. Gelukkig bleek hier dat een aantal perspectieven van buitenaf tot mooie suggesties tot oplossingen kunnen komen. Zo werd voor de uitdaging in Limburg voorgesteld om in bestemmingsplannen op te nemen dat vrijgekomen grasland enkel voor bepaalde vormen van akkerbouw gebruikt kan worden zoals agroforestry of strokenteelt. Voor Schiermonnikoog werd voorgesteld om toch wat nauwer de verbinding te zoeken met de andere organisaties en aansluiting te blijven zoeken. Voor Gelderland werd verwezen naar de provincies Brabant en Overijssel die ervaring hebben met gebiedsfondsen.  

De workshop laat mooi zien hoe een kijkje van buiten naar binnen vaak nieuwe inzichten op kan leveren. Daarnaast hoorden we regelmatig de provincies zeggen dat: ”Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan”. En met zo’n insteek gaan we zeker verder komen.